Παρασκευή 9 Μαΐου 2008

Το αστέρι της Βεργίνας





Το αστέρι της Βεργίνας
 

Πως ο ήλιος έγινε το έμβλημα των Μακεδόνων βασιλέων

ΗΡΟΔΟΤΟΣ  8. 137

1 το
δ λεξάνδρου τούτου βδομος γενέτωρ Περδίκκης στ κτησάμενος τν Μακεδόνων τν τυραννίδα τρόπ τοιδε. ξ ργεος φυγον ς λλυριος τν Τημένου πογόνων τρες δελφεοί, Γαυάνης τε κα έροπος κα Περδίκκης, κ δ λλυριν περβαλόντες ς τν νω Μακεδονίην πίκοντο ς Λεβαίην πόλιν. 2 νθατα δ θήτευον π μισθ παρ τ βασιλέι, μν ππους νέμων, δ βος, δ νεώτατος ατν Περδίκκης τ λεπτ τν προβάτων. δ γυν το βασιλέος ατ τ σιτία σφι πεσσε· σαν γρ τ πάλαι κα α τυραννίδες τν νθρώπων σθενέες χρήμασι, ο μονον δμος· 3 κως δ πτη, ρτος το παιδς το θητς Περδίκκεω διπλήσιος γίνετο ατς ωυτο. πε δ αε τυτ τοτο
γίνετο, επε πρς τν νδρα τν ωυτς· τν δ κούσαντα σλθε ατίκα ς εη τέρας κα φέροι μέγα τι. καλέσας δ τος θτας προηγόρευέ σφι παλλάσσεσθαι κ γς τς ωυτο. 4 ο δ τν μισθν φασαν δίκαιοι εναι πολαβόντες οτω ξιέναι. νθατα βασιλες το μισθο πέρι κούσας, ν γρ κατ τν καπνοδόκην ς τν οκον σέχων λιος, επε θεοβλαβς γενόμενος “μισθν δ μν γ μέων ξιον τόνδε ποδίδωμι ”, δέξας τν λιον. 5 μν δ Γαυάνης τε κα έροπος ο πρεσβύτεροι στασαν κπεπληγμένοι, ς κουσαν τατα· δ πας, τύγχανε γρ χων μάχαιραν, επας τάδε “δεκόμεθα βασιλε τ διδος ”, περιγράφει τ μαχαίρ ς τ δαφος το οκου τν λιον, περιγράψας δέ, ς τν κόλπον τρς ρυσάμενος το λίου, παλλάσσετο ατός τε κα ο μετ κείνου.

Απόδοση κειμένου:

8. 137.1 Αυτού του Αλέξανδρου έβδομος προπάτορας, ήταν
Περδίκας, που εξέλαβε την βασιλεία των Μακεδόνων με αυτόν τον τρόπο. Από το Άργος έφυγαν προς τους Ιλλυριούς, οι απόγονοι του Τήμενου, οι τρεις αδελφοί, Γαυάνης και Αέροπος και ο Περδίκας. Αφού πέρασαν από την Ιλλυρία έφτασαν στην Άνω Μακεδονία και στην πόλη Λεβαία. 2 εκεί δούλευαν με μισθό για το βασιλιά, ο ένας βόσκοντας ίππους, ο άλλος βόδια, ο νεώτερος δε αυτών, Περδίκκας τα αδύνατα πρόβατα. Η δε γυναίκα του βασιλιά έπλαθε τους άρτους. Ήταν τότε και οι τύραννοι ασθενείς χρηματικά, όχι μόνο οι δήμοι. 3 καθώς δε, έπλαθε, ο άρτος του εργαζόμενου Περδίκα, διπλασιαζόταν από μόνος του. Επειδή δε, συνέχεια γινόταν αυτό, το είπε στον άνδρα της. Εκείνος όταν το άκουσε το θεώρησε ως οιωνό, που προμήνυε κάτι φοβερό. Καλώντας μάλιστα τους εργαζόμενους τους ζήτησε να αποχωρήσουν από τη γη του. 4 εκείνοι τότε ζήτησαν το δίκαιο μισθό τους πριν αποχωρήσουν. Όταν άκουσε ο βασιλιάς για μισθό, επειδή εκείνη την ώρα εισέρχονταν ο ήλιος από την καπνοδόχο μέσα στον οίκο, τιμωρημένος από το θεό με παραφροσύνη, είπε: «μισθό άξιο για εσάς από εμένα αυτό ανταποδίδω», δείχνοντας τον ήλιο. 5 τότε λοιπόν, ο Γαυάνης και ο Αέροπος οι μεγαλύτεροι, εξεπλάγησαν μόλις άκουσαν αυτά. Ο νεότερος (ο Περδίκας) που είχε ένα μαχαίρι είπε αυτά: «δεχόμεθα ω, βασιλιά όσα προσφέρεις», οριοθετώντας, με το μαχαίρι στο έδαφος του οίκου, τον ήλιο, και έλαβε τρεις φορές, δήθεν από τον ήλιο, τον έβαλε στον κόρφο του και απομακρύνθηκε αυτός και οι δύο άλλοι.......

138. [1] ο
μν δ πισαν, τ δ βασιλι σημανει τις τν παρδρων οἷόν τι χρμα ποισειε πας κα ς σν νόῳ κενων νετατος λβοι τ διδμενα. δ τατα κοσας κα ξυνθες πμπει π ατος ππας πολοντας. ποταμς δ στ ν τ χρ τατ, τ θουσι ο τοτων τν νδρν π ργεος πγονοι σωτρι· [2] οτος, πετε διβησαν ο Τημενδαι, μγας οτω ρρη στε τος ππας μ οους τε γενσθαι διαβναι. ο δ πικμενοι ς λλην γν τς Μακεδονης οκησαν πλας τν κπων τν λεγομνων εναι Μδεω το Γορδεω, ν τοσι φεται ατματα ῥόδα, ν καστον χον ξκοντα φλλα, δμ τε περφροντα τν λλων. [3] ν τοτοισι κα Σιληνς τοσι κποισι λω, ς λγεται π Μακεδνων. πρ δ τν κπων ρος κεται Βρμιον ονομα, βατον π χειμνος. νθετεν δ ρμμενοι, ς τατην σχον, κατεστρφοντο κα τν λλην Μακεδονην.



139
[1] π τοτου δ το Περδκκεω λξανδρος δε γνετο· μντεω πας ν λξανδρος, μντης δ λκτεω, λκτεω δ πατρ ν Ἀέροπος, το δ Φλιππος, Φιλππου δ ργαος, το δ Περδκκης κτησμενος τν ρχν.

Ο μύθος εξιστορεί την ιστορία του
δεκαεξάκτινου αστέρα των Μακεδόνων


Τα μεγαλύτερα αδέλφια σάστισαν με την απόφαση 

του βασιλιά να τους πληρώσει με χώμα, 

αλλά ο Περδίκας ψύχραιμα δέχτηκε ως μισθό τον ήλιο που έπεφτε στο χώμα.
 
Κύκλωσε τρεις φορές με το μαχαίρι του τον ήλιο


που έπεφτε στη γη και πήρε στον κόρφο του το χώμα. 

Όταν τα τρία αδέλφια έφυγαν από τη χώρα τότε ο βασιλιάς, 
κατάλαβε ότι αυτό που έδωσε ως αμοιβή στους νέους,  
ο Περδίκας το εξέλαβε ως παραχώρηση δικαιωμάτων στη γη του  
και έστειλε ιππείς, να σκοτώσουν τα τρία αδέλφια. 
Τα αδέλφια πρόλαβαν και πέρασαν ένα ποτάμι, πλημμυρισμένο, 
πετώντας σχοινιά στην απέναντι ακτή, αιωρούμενοι, και έτσι τους έχασαν οι κυνηγοί τους. 


Τα παιδιά βρέθηκαν στο Βέρμιο, την εύφορη περιοχή, που ακόμη και τα ρόδα αντί να έχουν τριάντα πέταλα, είχαν τα διπλά, εξήντα και ξεπερνούσαν σε ομορφιά και μυρωδιά όλα τα άλλα. Ήταν οι περίφημοι κήποι του βασιλιά Μίδα. 






Ο ήλιος που ο νεαρός Περδίκας με τόση εξυπνάδα έκρυψε στον κόρφο του, 
έγινε το σύμβολο του νέου βασιλείου, που θα δημιουργούσε. 
Είναι το περίφημο αστέρι της Βεργίνας, που όλους εμάς τους Μακεδόνες, 
αλλά και όλους τους Έλληνες μας κάνει περήφανους.

Απόδοση κειμένων: Ματσιαρόκου Χρυσούλα


valkenborch1 το γλεντι του Μίδα