Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2012

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟ ΘΡΥΛΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ (πρόσκληση)

ο Αλέξανδρος μιλάει με έναν σοφό, ψάχνοντας την πηγή της ζωής

Η 17η Φεβρουαρίου είναι η Παγκόσμια ημέρα ξεναγού.

Με αυτή την ευκαιρία το Ινστιτούτο "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ"
φιλοξενεί την ξεναγό Ευγενία Κούκουρα
και σας προσκαλεί να δείτε την ταινία της:

"Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΟ ΘΡΥΛΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ"

που δημιούργησε σε συνεργασία με το ζεύγος

Γεωργίου Αγγέλη και Χρυσούλας Ματσιαρόκου

( Eskandar) Αλέξανδρος ο Μέγας περνάει τις πύλες του σκότους

Η ταινία θα προβληθεί στις 16 Φεβρουαρίου 2012 και ώρα 19:00

στο κινηματοθέατρο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
(στη Λέσχη Αξιωματικών Θεσσαλονίκης)


Η είσοδος είναι ελεύθερη

Είστε όλοι προσκεκλημένοι

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2008

Ο ποιητής Ποσείδιππος και το ποίημα του για την Ολυμπιονίκη Μακεδόνισα Βερενίκη.




Οι Ιταλοί παπυρολόγοι Γκουίντο Μπαστιανίνι και Κλάουντιο Γκαλάτσι, τακτικοί καθηγητές των Πανεπιστημίων του Μιλάνου και της Φλωρεντίας αντιστοίχως, το 2001, δημοσίευσαν ένα προηγουμένως άγνωστο ελληνικό παπυρολογικό κείμενο, εκτενές και
νέο, που απέδωσαν στον ποιητή των ελληνιστικών χρόνων, Ποσείδιππο από την Πέλλα της Μακεδονίας. Η πρώτη παρουσίαση του κειμένου αυτού έγινε σε συνεργασία με το Βρετανό φιλόλογο Κόλιν ΄Ωστιν του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ.

Κάθε νέα λογοτεχνική ανακάλυψη, αποτελεί βαρυσήμαντο και σπάνιο γεγονός, που πάντοτε
χαιρετίζεται με ενθουσιασμό από τους ειδικούς, όσο και από το κοινό, εφόσον το μεγαλύτερο μέρος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας χάθηκε κατά τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους.

Ο χαμένος πάπυρος, πιθανόν προήλθε από λαθρανασκαφή στην περιοχή του Φαγιούμ της Αιγύπτου. Το 1993 έγινε γνωστή η ύπαρξη του στο ευρωπαϊκό εμπόριο αρχαιοτήτων.
Ο πάπυρος μάλλον υπήρξε προϊόν ανακύκλωσης κατά την αρχαιότητα. Κάποιος τον πέταξε στα σκουπίδια και ο πάπυρος κατέληξε στο εργαστήρι ενός καλλιτέχνη που κατασκεύαζε μάσκες για τις μούμιες και χρησιμοποιήθηκε ως υλικό κατασκευής μαζί με στόκο, κόλλα και φύλλα χρυσού.

Τέτοιου είδους ευρήματα, οι παπυρολόγοι τα επεξεργάζονται διαλύοντας τα άλλα υλικά, περισυλλέγοντας τα αρχαία κείμενα, που αποτελούν είτε λογοτεχνικά, είτε δημόσια έγγραφα, ή ακόμη και ιδιωτικά αρχεία.

Σε μια συγκλονιστική ανακάλυψη εγγράφου που είχε υπογραφεί από την ίδια την Κλεοπάτρα, κατέληξε η επεξεργασία ενός παπύρου που είχε γίνει ναστόχαρτο στο εργαστήρι ενός καλλιτέχνη της αρχαιότητας.



Ο πάπυρος που περιείχε ποίηση του Ποσειδίππου και αποτελεί την παλαιότερη γνωστή ποιητική συλλογή του δυτικού κόσμου, αγοράστηκε από ιταλική τράπεζα για λογαριασμό του Πανεπιστημίου του Μιλάνου και το κόστος της ανήλθε στο ένα εκατομμύριο δολάρια.
Χρονολογήθηκε με τη μέθοδο της παλαιογραφίας, στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ.


Τό έργο αποτελείται από 112 επιγράμματα, που κατατάσσονται σε θεματικές ενότητες που αποτελούν και τον τίτλο της αρχής κάθε ομάδας ποιημάτων.
Το όνομα του ποιητή δεν διασώζεται στη συλλογή αυτή και 110 από τα επιγράμματα αυτά ήταν προηγουμένως άγνωστα. Δύο από αυτά όμως είχαν διασωθεί και συμπεριληφθεί στην βυζαντινή Παλατινή και Πλανούδειο Ανθολογία, αποδίδοντας την κυριότητα στο Μακεδόνα επιγραμματοποιό Ποσείδιππο. Έτσι κατάλαβαν οι ειδικοί ποιός ήταν ο εμπνευστής και των υπολοίπων. Μέχρι το 2001 γνωρίζαμε μόνον 29 ποιήματά του ποιητή αυτού, τα περισσότερα επιγράμματα.

Στην ενότητα επιγραμμάτων με τον τίτλο "Ιππικά", ο ποιητής αναφέρεται σε αθλητικές νίκες της πτολεμαϊκής βασιλικής οικογένειας και αυλικών τους στους πέντε τότε Πανελλήνιους αγώνες τα Ολύμπια, Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Πτολεμαία.

Ο Ποσείδιππος φαίνεται πως συνέθεσε και δημοσίευσε ολόκληρη την ποιητική αυτή συλλογή για τη Βερενίκη, κόρη του Πτολεμαίου Β΄ Φιλαδέλφου, αδελφή του Πτολεμαίου Γ΄ Ευεργέτη που υπήρξε άτυχη σύζυγος του βασιλέως Αντιόχου Β΄ της Συρίας από το 252 μέχρι το 246 π.Χ. Η Βερενίκη έλαβε μέρος και νίκησε σε αρκετές αρματοδρομίες και ανακηρύχθηκε Ολυμπιονίκης το 260 ή το 256 στο τέθριππο.
Αυτή μάλλον ήταν και η εποχή που ο Ποσείδιππος δημοσίευσε το βιβλίο του. Ανάλογες νίκες και αθλητικά κατορθώματα είχαν κερδίσει και πολλοί πρόγονοι της και σε ένα από τα ποιήματα της συλλογής, ο ποιητής μιλά για την περηφάνεια της νεαρής πριγκήπισας, που διαλαλεί τη Μακεδονική καταγωγή της:

Ω ποιητές, τη δόξα μου όλοι διαλαλήστε
αν πράγματα γνωστά αγαπάτε να διηγείστε
γιατί’ν’ αρχαίο μου το κλέος· προπάτοράς μου ο Πτολεμαίος,
με τ’ άτια του στο στάδιο της Πίσας κέρδισε τη νίκη
και του πατρός μου η μητέρα, η Βερενίκη·
Και ο πατέρας μου στο άρμα, το ίδιο,
βασιλιάς γιος βασιλιά, μ’ όνομα ίδιο,
Κι η Αρσινόη μέσα σε μια μέρα κατακτά
στεφάνια τρία σ’ αγωνίσματα ζευκτά
Και τώρα εγώ, βασίλισσα παρθένα, στις γυναίκες ξακουστή,
διατάζω η σεπτή του πατρός μου οικογένεια θεϊκή να ονομαστεί,
Τόσες νίκες απ’ τον ίδιο οίκο η Ολυμπία έχει αντικρύσει
παιδιά παιδιών με τ’ άρματά τους αθλοφόρα έχει τιμήσει
και τώρα Μακεδόνες, της βασίλισσας της Βερενίκης
στο τέθριππο, τραγουδήστε, το στέφανο της νίκης.



(AB 78 Μετάφραση: Ν. Σαραντάκος)


AB 78 (XII 20-33)

Tell, you poets, of my glory, if you sometimes
like to say what is known, that my renown is of ancient origin.
For with the chariot my forefather Ptolemy won victory upon driving the horses in Pisa's hippodrome,and the mother of my father Berenike. With the chariot again
my father gained victory, king, son of a king,with the same name as his father.
And Arsinoe gained all three victories together from the same session.Holy family of women ... ... virginal ...
These glories with the chariot Olympia looked upon from one house
and sons of sons bearing away the prize. Sing, Macedonians, of Berenike's crown, the ruler queen, conquered with the full grown four-horse chariot.

Translated by M Fantuzzi

Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

Τι γράφει ο Διόδωρος Σικελιώτης για τον Μακεδόνα και την Μακεδονία



DIODORUS CICULUS [1,18]

Τ δ´ ον σριδι συνεστρατεσθαι δο λγουσιν υος

νουβν τε κα Μακεδνα,

διαφροντας νδρείᾳ.
μφοτρους δ χρσασθαι
τος πισημοττοις πλοις π τινων ζων
οκ νοικεων τ περ ατος ετολμίᾳ·

τν μν γρ νουβιν περιθσθαι κυνν,
τν δ Μακεδνα λκου προτομν·

φ´ ς ατας κα τ ζα τατα τιμηθναι παρ τος Αγυπτοις. παραλαβεν δ´ π τν στρατεαν κα τν Πνα, διαφερντως π τν Αγυπτων τιμμενον· τοτ γρ τος γχωρους ο μνον γλματα πεποιηκναι κατ πν ερν, λλ κα πλιν πνυμον κατ τν Θηβαδα, καλουμνην μν π τν γχωρων Χεμμ, μεθερμηνευομνην δ Πανς πλιν. συνπεσθαι δ κα τς γεωργας μπειραν χοντας, τς μν περ τν μπελον φυτεας Μρωνα, το δ κατ τν στονσπρου κα τς λης συγκομιδς Τριπτλεμον. πντων δ´ ετρεπν γενομνωντν σιριν, εξμενον τος θεος θρψειν τν κμην μχρι ν ες Αγυπτον νακμψ, τν πορεαν ποιεσθαι δι´ Αθιοπας· δι´ ν αταν μχρι τν νεωτρων χρνων νισχσαι τ περ τς κμης νμιμον παρ´ Αγυπτοις, κα τος ποιουμνους τς ποδημας μχρι τς ες οκον νακομιδς κομοτροφεν.ντι δ´ ατ περ τν Αθιοπαν χθναι λγουσι πρς ατν τ τν Σατρωνγνος, ος φασιν π τς σφος χειν κμας. εναι γρ τν σιριν φιλογλωτ τε κα χαροντα μουσικ κα χορος· δι κα περιγεσθαι πλθος μουσουργν, ν ος παρθνους ννα δυναμνας δειν κα κατ τ λλαπεπαιδευμνας, τς παρ τος λλησιν νομαζομνας Μοσας· τοτων δ´γεσθαι τν πλλωνα λγουσιν, φ´ ο κα Μουσηγτην ατν νομσθαι.τος τε Σατρους πρς ρχησιν κα μελδαν κα πσαν νεσιν κα παιδινντας εθτους παραληφθναι πρς τν στρατεαν· ο γρ πολεμικν εναι τνσιριν οδ παρατξεις συνστασθαι κα κινδνους, τε παντς θνους ςθεν ποδεχομνου δι τς εεργεσας. κατ δ τν Αθιοπαν διδξαντα τοςνθρπους τ περ τν γεωργαν κα πλεις ξιολγους κτσαντα καταλιπεντος πιμελησομνους τς χρας κα φρους πραξομνους.[1,19] Τοτων δ´ ντων περ τατα, τν Νελν φασι κατ τν το σειρου στρου πιτολν, ν καιρ μλιστα εωθε πληροσθαι, αγντα κατακλσαι πολλν τς Αγπτου, κα μλιστα τοτο τ μρος πελθεν ο Προμηθες εχετν πιμλειαν· διαφθαρντων δ σχεδν πντων τν κατ τατην τν χραν τν Προμηθα δι τν λπην κινδυνεειν κλιπεν τν βον κουσως. δι δτν ξτητα κα τν βαν το κατενεχθντος εματος τν μν ποταμν ετν νομασθναι, τν δ´ ρακλα, μεγαλεπβολον ντα κα τν νδρεαν ζηλωκτα, τ τε γενμενον κρηγμα ταχως μφρξαι κα τν ποταμν π τν προϋπρξασαν ῥύσιν ποστρψαι. δι κα τν παρ´ λλησι ποιητν τινας ες μθον γαγεν τ πραχθν, ς ρακλους τν ετν νρηκτος τν τ το Προμηθως παρ σθοντα. τν δ ποταμν ρχαιτατον μν νομα σχεν κενην, ς στιν λληνιστ κεανς· πειτα δι τ γενμενον κρηγμ φασινετν νομασθναι, στερον δ´ Αγυπτον π το βασιλεσαντος τς χρας προσαγορευθναι· μαρτυρεν δ κα τν ποιητν λγοντα στσα δ´ ν Αγπτ ποταμ νας μφιελσσας. κατ γρ τν καλουμνην Θνιν μβλλοντος ες θλατταν το ποταμο, τοτον τν τπον μπριον εναι τ παλαιν τς Αγπτου· τελευταας δ τυχεν ατν ς νν χει προσηγορας π τοβασιλεσαντος Νειλως. τν δ´ ον σιριν παραγενμενον π τος τς Αθιοπας ρους τν ποταμν ξ μφοτρων τν μερν χμασιν ναλαβεν, στεκατ τν πλρωσιν ατο τν χραν μ λιμνζειν παρ τ συμφρον, λλ διτινων κατεσκευασμνων θυρν εσαφεσθαι τ εμα πρως καθ´ σον ν χρεα. πειτα ποισασθαι τν πορεαν δι´ ραβας παρ τν ρυθρν θλατταν ως νδν κα το πρατος τς οκουμνης. κτσαι δ κα πλεις οκ λγαςν νδος, ν ας κα Νσαν νομσαι, βουλμενον μνημεον πολιπεν κενης καθ´ ν τρφη κατ´ Αγυπτον. φυτεσαι δ κα κιττν ν τ παρ´νδος Νσ, κα διαμνειν τοτο τ φυτν ν κεν μν τ τπ τν τεκατ τν νδικν κα τν μορον χραν. πολλ δ κα λλα σημεα τς αυτο παρουσας πολελοιπναι κατ´ κενην τν χραν, δι´ ν προαχθντας τος μεταγενεστρους τν νδν μφισβητσαι το θεο, λγοντας νδν εναι τγνος.[1,20] Γενσθαι δ κα περ τν τν λεφντων θραν, κα στλας πανταχο καταλιπεν τς δας στρατεας. πελθεν δ κα τλλα τ κατ τν σανθνη, κα περαιωθναι κατ τν λλσποντον ες τν Ερπην. κα κατ μντν Θρκην Λυκοργον τν βασιλα τν βαρβρων ναντιομενον τος π´ ατο πραττομνοις ποκτεναι, Μρωνα δ γηραιν δη καθεσττα καταλιπεν πιμελητν τν ν τατ τ χρ φυτευομνων, κα κτστην ατν ποισαι τς πωνμου πλεως, ν νομσαι Μαρνειαν.

κα Μακεδνα μν τν υἱὸν πολιπεν βασιλα τς π´ κενου προσαγορευθεσης Μακεδονας,

Τριπτολμδ´ πιτρψαι τς κατ τν ττικν γεωργας. τλος δ τν σιριν πσαν τνοκουμνην πελθντα τν κοινν βον τος μερωττοις καρπος εεργετσαι.ε δ τις χρα τ φυτν τς μπλου μ προσδχοιτο, διδξαι τ κ τς κριθς κατασκευαζμενον πμα, λειπμενον ο πολ τς περ τν ονονεωδας τε κα δυνμεως. πανελθντα δ´ ες τν Αγυπτον συναποκομσαι δρ τε πανταχθεν τ κρτιστα κα δι τ μγεθος τν εεργεσιν συμπεφωνημνην λαβεν παρ πσι τν θανασαν κα τν σην τος ορανοιςτιμν. μετ δ τατ´ ξ νθρπων ες θεος μεταστντα τυχεν π σιδοςκα ρμο θυσιν κα τν λλων τν πιφανεσττων τιμν. τοτους δ κα τελετς καταδεξαι κα πολλ μυστικς εσηγσασθαι, μεγαλνοντας το θεοτν δναμιν.[1,21] Τν δ´ ερων περ τς σριδος τελευτς ξ ρχαων ν πορρτοις παρειληφτων, τ χρν ποτ συνβη δι τινων ες τος πολλος ξενεχθναιτ σιωπμενον. φασ γρ νομμως βασιλεοντα τς Αγπτου τν σιριν π Τυφνος ναιρεθναι τδελφο, βιαου κα σεβος ντος· ν διελντα τ σμα το φονευθντος ες ξ κα εκοσι μρη δοναι τν συνεπιθεμνωνκστ μερδα, βουλμενον πντας μετασχεν το μσους, κα δι τοτου νομζοντα συναγωνιστς ξειν κα φλακας τς βασιλεας βεβαους. τν δ σιν δελφν οσαν σριδος κα γυνακα μετελθεν τν φνον,συναγωνιζομνου το παιδς ατς ρου· νελοσαν δ τν Τυφνα κα τος συμπρξαντας βασιλεσαι τς Αγπτου. γενσθαι δ τν μχην παρ τνποταμν πλησον τς νν νταου κμης καλουμνης, ν κεσθαι μν λγουσινν τ κατ τν ραβαν μρει, τν προσηγοραν δ´ χειν π το κολασθντος φ´ ρακλους νταου, το κατ τν σριδος λικαν γενομνου. τν δ´ ονσιν πντα τ μρη το σματος πλν τν αδοων νευρεν· βουλομνην δ τν τ' νδρς ταφν δηλον ποισαι κα τιμωμνην παρ πσι τος τν Αγυπτον κατοικοσι, συντελσαι τ δξαν τοιδ τινι τρπ. κστ τν μερν περιπλσαι λγουσιν ατν τπον νθρωποειδ, παραπλσιον σριδι τμγεθος, ξ ρωμτων κα κηρο· εσκαλεσαμνην δ κατ γνη τν ερων ξορκσαι πντας μηδεν δηλσειν τν δοθησομνην ατος πστιν, κατ´ δαν δ´ κστοις επεν τι μνοις κενοις παρατθεται τν το σματος ταφν,κα τν εεργεσιν πομνσασαν παρακαλσαι θψαντας ν τος δοις τποιςτ σμα τιμν ς θεν τν σιριν, καθιερσαι δ κα τν γινομνων παρ´ατος ζων ν ποον ν βουληθσι, κα τοτ´ ν μν τ ζν τιμν, καθπερκα πρτερον τν σιριν, μετ δ τν τελευτν τς μοας κεν κηδεας ξιον. βουλομνην δ τν σιν κα τ λυσιτελε προτρψασθαι τος ερες π τς προειρημνας τιμς, τ τρτον μρος τς χρας ατος δοναι πρς τς τν θεν θεραπεας τε κα λειτουργας. τος δ´ ερες λγεται, μνημονεοντας τν σριδος εεργεσιν κα τ παρακαλοσ βουλομνους χαρζεσθαι, πρς δ τοτοις τ λυσιτελε προκληθντας, πντα πρξαι κατ τν σιδος ποθκην. δι κα μχρι το νν κστους τν ερων πολαμβνειν παρ´ αυτος τεθφθαι τν σιριν, κα τ τε ξ ρχς καθιερωθντα ζα τιμν, κα τελευτησντων ατν ν τας ταφας νανεοσθαιτ το σριδος πνθος. τος δ ταρους τος ερος, τν τε νομαζμενονπιν κα τν Μνειν, σριδι καθιερωθναι, κα τοτους σβεσθαι καθπερ θεος κοιν καταδειχθναι πσιν Αγυπτοις· τατα γρ τ ζα τος εροσιτν το στου καρπν συνεργσαι μλιστα πρς τε τν σπρον κα τς κοινς πντων κ τς γεωργας φελεας.