Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

Τι γράφει ο Διόδωρος Σικελιώτης για τον Μακεδόνα και την Μακεδονία



DIODORUS CICULUS [1,18]

Τ δ´ ον σριδι συνεστρατεσθαι δο λγουσιν υος

νουβν τε κα Μακεδνα,

διαφροντας νδρείᾳ.
μφοτρους δ χρσασθαι
τος πισημοττοις πλοις π τινων ζων
οκ νοικεων τ περ ατος ετολμίᾳ·

τν μν γρ νουβιν περιθσθαι κυνν,
τν δ Μακεδνα λκου προτομν·

φ´ ς ατας κα τ ζα τατα τιμηθναι παρ τος Αγυπτοις. παραλαβεν δ´ π τν στρατεαν κα τν Πνα, διαφερντως π τν Αγυπτων τιμμενον· τοτ γρ τος γχωρους ο μνον γλματα πεποιηκναι κατ πν ερν, λλ κα πλιν πνυμον κατ τν Θηβαδα, καλουμνην μν π τν γχωρων Χεμμ, μεθερμηνευομνην δ Πανς πλιν. συνπεσθαι δ κα τς γεωργας μπειραν χοντας, τς μν περ τν μπελον φυτεας Μρωνα, το δ κατ τν στονσπρου κα τς λης συγκομιδς Τριπτλεμον. πντων δ´ ετρεπν γενομνωντν σιριν, εξμενον τος θεος θρψειν τν κμην μχρι ν ες Αγυπτον νακμψ, τν πορεαν ποιεσθαι δι´ Αθιοπας· δι´ ν αταν μχρι τν νεωτρων χρνων νισχσαι τ περ τς κμης νμιμον παρ´ Αγυπτοις, κα τος ποιουμνους τς ποδημας μχρι τς ες οκον νακομιδς κομοτροφεν.ντι δ´ ατ περ τν Αθιοπαν χθναι λγουσι πρς ατν τ τν Σατρωνγνος, ος φασιν π τς σφος χειν κμας. εναι γρ τν σιριν φιλογλωτ τε κα χαροντα μουσικ κα χορος· δι κα περιγεσθαι πλθος μουσουργν, ν ος παρθνους ννα δυναμνας δειν κα κατ τ λλαπεπαιδευμνας, τς παρ τος λλησιν νομαζομνας Μοσας· τοτων δ´γεσθαι τν πλλωνα λγουσιν, φ´ ο κα Μουσηγτην ατν νομσθαι.τος τε Σατρους πρς ρχησιν κα μελδαν κα πσαν νεσιν κα παιδινντας εθτους παραληφθναι πρς τν στρατεαν· ο γρ πολεμικν εναι τνσιριν οδ παρατξεις συνστασθαι κα κινδνους, τε παντς θνους ςθεν ποδεχομνου δι τς εεργεσας. κατ δ τν Αθιοπαν διδξαντα τοςνθρπους τ περ τν γεωργαν κα πλεις ξιολγους κτσαντα καταλιπεντος πιμελησομνους τς χρας κα φρους πραξομνους.[1,19] Τοτων δ´ ντων περ τατα, τν Νελν φασι κατ τν το σειρου στρου πιτολν, ν καιρ μλιστα εωθε πληροσθαι, αγντα κατακλσαι πολλν τς Αγπτου, κα μλιστα τοτο τ μρος πελθεν ο Προμηθες εχετν πιμλειαν· διαφθαρντων δ σχεδν πντων τν κατ τατην τν χραν τν Προμηθα δι τν λπην κινδυνεειν κλιπεν τν βον κουσως. δι δτν ξτητα κα τν βαν το κατενεχθντος εματος τν μν ποταμν ετν νομασθναι, τν δ´ ρακλα, μεγαλεπβολον ντα κα τν νδρεαν ζηλωκτα, τ τε γενμενον κρηγμα ταχως μφρξαι κα τν ποταμν π τν προϋπρξασαν ῥύσιν ποστρψαι. δι κα τν παρ´ λλησι ποιητν τινας ες μθον γαγεν τ πραχθν, ς ρακλους τν ετν νρηκτος τν τ το Προμηθως παρ σθοντα. τν δ ποταμν ρχαιτατον μν νομα σχεν κενην, ς στιν λληνιστ κεανς· πειτα δι τ γενμενον κρηγμ φασινετν νομασθναι, στερον δ´ Αγυπτον π το βασιλεσαντος τς χρας προσαγορευθναι· μαρτυρεν δ κα τν ποιητν λγοντα στσα δ´ ν Αγπτ ποταμ νας μφιελσσας. κατ γρ τν καλουμνην Θνιν μβλλοντος ες θλατταν το ποταμο, τοτον τν τπον μπριον εναι τ παλαιν τς Αγπτου· τελευταας δ τυχεν ατν ς νν χει προσηγορας π τοβασιλεσαντος Νειλως. τν δ´ ον σιριν παραγενμενον π τος τς Αθιοπας ρους τν ποταμν ξ μφοτρων τν μερν χμασιν ναλαβεν, στεκατ τν πλρωσιν ατο τν χραν μ λιμνζειν παρ τ συμφρον, λλ διτινων κατεσκευασμνων θυρν εσαφεσθαι τ εμα πρως καθ´ σον ν χρεα. πειτα ποισασθαι τν πορεαν δι´ ραβας παρ τν ρυθρν θλατταν ως νδν κα το πρατος τς οκουμνης. κτσαι δ κα πλεις οκ λγαςν νδος, ν ας κα Νσαν νομσαι, βουλμενον μνημεον πολιπεν κενης καθ´ ν τρφη κατ´ Αγυπτον. φυτεσαι δ κα κιττν ν τ παρ´νδος Νσ, κα διαμνειν τοτο τ φυτν ν κεν μν τ τπ τν τεκατ τν νδικν κα τν μορον χραν. πολλ δ κα λλα σημεα τς αυτο παρουσας πολελοιπναι κατ´ κενην τν χραν, δι´ ν προαχθντας τος μεταγενεστρους τν νδν μφισβητσαι το θεο, λγοντας νδν εναι τγνος.[1,20] Γενσθαι δ κα περ τν τν λεφντων θραν, κα στλας πανταχο καταλιπεν τς δας στρατεας. πελθεν δ κα τλλα τ κατ τν σανθνη, κα περαιωθναι κατ τν λλσποντον ες τν Ερπην. κα κατ μντν Θρκην Λυκοργον τν βασιλα τν βαρβρων ναντιομενον τος π´ ατο πραττομνοις ποκτεναι, Μρωνα δ γηραιν δη καθεσττα καταλιπεν πιμελητν τν ν τατ τ χρ φυτευομνων, κα κτστην ατν ποισαι τς πωνμου πλεως, ν νομσαι Μαρνειαν.

κα Μακεδνα μν τν υἱὸν πολιπεν βασιλα τς π´ κενου προσαγορευθεσης Μακεδονας,

Τριπτολμδ´ πιτρψαι τς κατ τν ττικν γεωργας. τλος δ τν σιριν πσαν τνοκουμνην πελθντα τν κοινν βον τος μερωττοις καρπος εεργετσαι.ε δ τις χρα τ φυτν τς μπλου μ προσδχοιτο, διδξαι τ κ τς κριθς κατασκευαζμενον πμα, λειπμενον ο πολ τς περ τν ονονεωδας τε κα δυνμεως. πανελθντα δ´ ες τν Αγυπτον συναποκομσαι δρ τε πανταχθεν τ κρτιστα κα δι τ μγεθος τν εεργεσιν συμπεφωνημνην λαβεν παρ πσι τν θανασαν κα τν σην τος ορανοιςτιμν. μετ δ τατ´ ξ νθρπων ες θεος μεταστντα τυχεν π σιδοςκα ρμο θυσιν κα τν λλων τν πιφανεσττων τιμν. τοτους δ κα τελετς καταδεξαι κα πολλ μυστικς εσηγσασθαι, μεγαλνοντας το θεοτν δναμιν.[1,21] Τν δ´ ερων περ τς σριδος τελευτς ξ ρχαων ν πορρτοις παρειληφτων, τ χρν ποτ συνβη δι τινων ες τος πολλος ξενεχθναιτ σιωπμενον. φασ γρ νομμως βασιλεοντα τς Αγπτου τν σιριν π Τυφνος ναιρεθναι τδελφο, βιαου κα σεβος ντος· ν διελντα τ σμα το φονευθντος ες ξ κα εκοσι μρη δοναι τν συνεπιθεμνωνκστ μερδα, βουλμενον πντας μετασχεν το μσους, κα δι τοτου νομζοντα συναγωνιστς ξειν κα φλακας τς βασιλεας βεβαους. τν δ σιν δελφν οσαν σριδος κα γυνακα μετελθεν τν φνον,συναγωνιζομνου το παιδς ατς ρου· νελοσαν δ τν Τυφνα κα τος συμπρξαντας βασιλεσαι τς Αγπτου. γενσθαι δ τν μχην παρ τνποταμν πλησον τς νν νταου κμης καλουμνης, ν κεσθαι μν λγουσινν τ κατ τν ραβαν μρει, τν προσηγοραν δ´ χειν π το κολασθντος φ´ ρακλους νταου, το κατ τν σριδος λικαν γενομνου. τν δ´ ονσιν πντα τ μρη το σματος πλν τν αδοων νευρεν· βουλομνην δ τν τ' νδρς ταφν δηλον ποισαι κα τιμωμνην παρ πσι τος τν Αγυπτον κατοικοσι, συντελσαι τ δξαν τοιδ τινι τρπ. κστ τν μερν περιπλσαι λγουσιν ατν τπον νθρωποειδ, παραπλσιον σριδι τμγεθος, ξ ρωμτων κα κηρο· εσκαλεσαμνην δ κατ γνη τν ερων ξορκσαι πντας μηδεν δηλσειν τν δοθησομνην ατος πστιν, κατ´ δαν δ´ κστοις επεν τι μνοις κενοις παρατθεται τν το σματος ταφν,κα τν εεργεσιν πομνσασαν παρακαλσαι θψαντας ν τος δοις τποιςτ σμα τιμν ς θεν τν σιριν, καθιερσαι δ κα τν γινομνων παρ´ατος ζων ν ποον ν βουληθσι, κα τοτ´ ν μν τ ζν τιμν, καθπερκα πρτερον τν σιριν, μετ δ τν τελευτν τς μοας κεν κηδεας ξιον. βουλομνην δ τν σιν κα τ λυσιτελε προτρψασθαι τος ερες π τς προειρημνας τιμς, τ τρτον μρος τς χρας ατος δοναι πρς τς τν θεν θεραπεας τε κα λειτουργας. τος δ´ ερες λγεται, μνημονεοντας τν σριδος εεργεσιν κα τ παρακαλοσ βουλομνους χαρζεσθαι, πρς δ τοτοις τ λυσιτελε προκληθντας, πντα πρξαι κατ τν σιδος ποθκην. δι κα μχρι το νν κστους τν ερων πολαμβνειν παρ´ αυτος τεθφθαι τν σιριν, κα τ τε ξ ρχς καθιερωθντα ζα τιμν, κα τελευτησντων ατν ν τας ταφας νανεοσθαιτ το σριδος πνθος. τος δ ταρους τος ερος, τν τε νομαζμενονπιν κα τν Μνειν, σριδι καθιερωθναι, κα τοτους σβεσθαι καθπερ θεος κοιν καταδειχθναι πσιν Αγυπτοις· τατα γρ τ ζα τος εροσιτν το στου καρπν συνεργσαι μλιστα πρς τε τν σπρον κα τς κοινς πντων κ τς γεωργας φελεας.